In 2024 waren er in Nederland uitzonderlijk veel naaktslakken door een combinatie van een natte zomer en zachte winter, die de ideale omstandigheden boden voor de voortplanting en overleving. Iedereen met een groen hart zocht naar oplossingen voor het beschermen van zijn of haar planten. Had jij afgelopen jaar last van slakken? Zo ja, dan is dit artikel jouw handleiding voor het beheren van een slakkenplaag.
Waardoor worden slakken een plaag in de tuin?
De levenscyclus van naaktslakken begint in het voorjaar, zodra de bodem warm genoeg is om hen uit hun winterslaap te wekken. Ze planten zich snel voort: tussen maart en april leggen ze eieren in groepjes van 20 tot 30. Na ongeveer drie weken komen de eieren uit, en binnen twee maanden zijn de jonge slakken volwassen en klaar om zich voort te planten.
Een ware superkracht van naaktslakken is dat zij hermafrodiet zijn. Dit betekent dat tijdens een innig moment tussen twee slakken zij elkaar tegelijkertijd bevruchten. Hierdoor kunnen ze allebei eieren leggen, wat hun voortplanting nog efficiënter maakt. Probeer daar maar eens tegen op te plukken!
Verschillende methoden om slakken te bestrijden
Naaktslakken planten zich razendsnel voort en hebben een niet te stillen honger naar planten zoals sla, kool en pompoen. Hierdoor kunnen ze een hardnekkige plaag vormen. In de loop der jaren zijn er verschillende bestrijdingsmethoden ontwikkeld. Hieronder bespreken we de meest gebruikte methoden.
Slakken bestrijden met slakkenkorrels
Een veelgebruikte methode is het inzetten van slakkenkorrels. Deze bevatten stoffen die slakken doden. Er zijn twee veelvoorkomende soorten:
Slakkenkorrels met metaldehyde
Bij het in de tuin bestrijden van slakken kan de slakkenkorrel met de stof metaldehyde worden ingezet waarna de slak bij het opeten ervan uitdroogt en sterft. Slakkenkorrels met methaldehyde zijn zeer giftig voor zowel mensen als dieren. Dit type slakkenkorrel is dan ook enkel toegestaan in kassen zodat andere dieren als egels en vogels niet de kans krijgen deze korrels of de vergiftigde slakken op te eten.
Slakkenkorrels met ijzer(III)fosfaat
De slakkenkorrels met ijzer(|||)fosfaat wordt als veiliger beschouwd gezien deze stof van nature als mineraal in de bodem zit. Deze stofje tast de spijsverteringsorganen van naaktslakken aan, wat uiteindelijk leidt tot hun dood. Dit type slakkenkorrel is toegestaan in de biologische landbouw.
Ondanks dat ijzer(|||)fosfaat wordt gekenmerkt door het CTGB* als een veilig middel, is het normaal gebruik ervan niet zonder neveneffecten. De stof doodt niet alleen de naaktslakken die ‘overlast’ veroorzaken, maar eigenlijk elke slak die ermee in aanraking komt. Tevens moet in acht worden genomen dat de korrels bovengronds worden uitgestrooid terwijl een naaktslak 90% van de tijd ondergronds doorbrengt. Enkel bij nacht, in vochtige weeromstandigheden, komt de naaktslak bovendrijven. Tot slot kan het middel in grote hoeveelheden giftig zijn voor beestjes die in het water leven en egels.
IJzer(III)fosfaat is een veiliger alternatief dan metaldehyde, maar het heeft nog steeds nadelige effecten op andere diersoorten en het ecosysteem.
Slakken bestrijden met zout
Sommige mensen strooien zout om slakken te doden. Dit werkt doordat het vocht uit hun lichaam wordt onttrokken, waardoor ze uitdrogen en sterven. Zout strooien in open wonden geeft waarschijnlijk hetzelfde gevoel aan een naaktslak die door een toepassing van zout langzaam wordt weggevreten. Het zout dat zich verzamelt in de bodem zorgt voor schade aan planten en tevens verzilting van water.
Zout is effectief tegen slakken, maar het brengt schade toe aan de bodem en het milieu.
Slakken bestrijden met aaltjes
Een 100% gifvrije manier om naaktslakken te bestrijden is het gebruik van aaltjes (microscopisch kleine wormpjes). Aaltjes dringen het lichaam van de naaktslak binnen en doden deze van binnenuit.
Het inzetten van natuurlijke vijanden biedt ten opzichte van chemische bestrijdingsmiddelen het voordeel dat zij:
• Geen schadelijke chemicaliën achterlaten in de bodem.
• Gericht op slakken, zonder andere nuttige insecten of dieren te schaden.
• Duurzaam en milieuvriendelijk: ze verminderen de noodzaak voor het gebruik van pesticiden en ondersteunen hierdoor onder andere een gezond ecosysteem.
Aaltjes zijn een effectieve en duurzame manier om naaktslakken te bestrijden zonder schade aan het milieu.
Slakken bestrijden met cornflakes
Op social media kwamen afgelopen jaar schalen vol cornflakes tussen de planten tevoorschijn. De geur en smaak trekken naaktslakken aan, waarna bij het eten ervan hun lichaam uitzet en uiteindelijk aan een opgeblazen gevoel overlijdt. Naast naaktslakken zijn muizen, ratten en mieren ook dol op een kom vol zoete cornflakes. Wij raden het verspreiden van cornflakes door de tuin dan ook af.
Hoewel slakken cornflakes eten en eraan sterven, trekt deze methode ook andere ongewenste dieren aan. Daarom wordt dit afgeraden.
Conclusie
Elke methode om slakken te bestrijden heeft voor- en nadelen. Chemische middelen zoals slakkenkorrels werken effectief, maar kunnen schadelijk zijn voor het milieu. Natuurlijke oplossingen zoals aaltjes zijn milieuvriendelijk, maar vereisen een zorgvuldige toepassing. Het is belangrijk om een methode te kiezen die past bij jouw tuin en duurzaamheid in gedachten te houden.
Bronnen:
Slakkenkorrels | Waarzitwatin | Rijksoverheid
Tips tegen slakken in de tuin | Milieu Centraal
*Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)
