Aan de start van het tuinseizoen is het plannen van de plaatsing van bloempotjes of de indeling van de moestuin een belangrijk onderdeel. Maar al die zaadjes en plantjes hebben wel een goede bodem nodig om in te floreren! In deze blog helpen wij jou bij het maken van een bewuste keuze voor welk type potgrond.
Impact van potgrond op het milieu
Potgrond staat de laatste jaren ter discussie. Niet vanwege de veiligheid, of een nadelige werking bij planten, maar juist vanwege de impact op het milieu. Het overgrote deel van potgrond bestaat uit gedroogd veen, wat turf genoemd wordt. Voor de winning van veen worden veengebieden in onder andere Scandinavië of Estland afgegraven. Eenmaal afgegraven duurt het duizenden jaren voordat het veengebied is hersteld. Dit is funest voor dieren die afhankelijk zijn van deze gebieden als natuurlijk habitat.
Een ander punt van discussie is dat bij de drooglegging van veen CO₂ vrijkomt, aangezien deze gebieden heel veel koolstof opslaan. In de moerassen ligt meer koolstof opgeslagen dan in alle bossen samen ter wereld.
In Nederland zijn veengebieden beschermd natuurgebied en wordt er geen veen meer afgegraven. Daar tegenover staat wel dat Nederland één van de grootste importeurs is van veen. Veen is namelijk een geliefd basismateriaal voor potgrond vanwege zijn luchtige structuur, die zorgt voor goede beluchting van de bodem, het vermogen om veel water vast te houden zonder drassig te worden, en de neutrale voedingswaarde, waardoor het eenvoudig te mengen is met de juiste meststoffen.
Ondanks de voordelen van veen streeft Europa omwille van het milieu naar potgrond die vanaf 2030 voor 85% uit hernieuwbare grondstoffen bestaat. Nederland loopt echter achter op deze doelstelling, terwijl in Engeland de verkoop van turfhoudende potgrond al vanaf 2024 verboden is.
Is er een alternatief?
Ja, er zijn alternatieven. Alleen aan die alternatieven kleven enkele nadelen. Turf kan vervangen worden door kokosvezel, een restproduct uit kokosplantages. Klinkt goed, maar deze kokosvezels komen voornamelijk uit India en worden vervoerd met zeeschepen, en daarbij worden voor de plantages oerwouden gekapt. Bij de teelt van het product wordt veel kunstmest en gif gebruikt. Om een mooi eindproduct te krijgen moeten de kokos gewassen worden, dat vervuilde water loopt de vrije natuur in.
De weg naar oprecht duurzame potgrond is lastig. Toch proberen we hieronder wat alternatieven aan te dragen:
Turfvrije potgrond
Turfvrije potgrond is een duurzaam alternatief voor traditionele potgrond met turf. Turfwinning leidt tot CO₂-uitstoot en schade aan veengebieden, maar turfvrije potgrond biedt een milieuvriendelijke keuze. Deze potgrond maakt gebruik van hernieuwbare materialen, zoals kokosvezels en compost. Kokosvezels zijn afkomstig van de kokosnootplantage, maar het is belangrijk om te weten dat de teelt van kokosvezels ecologische nadelen kan hebben, zoals ontbossing en het gebruik van kunstmest. Het is daarom goed om bij de aanschaf van kokosvezels te letten op keurmerken die duurzaamheid garanderen.
Biologische potgrond
Biologische potgrond zonder turf is een milieuvriendelijke keuze. In tegenstelling tot standaard potgrond bevat deze geen kunstmest, waarvan de productie veel energie verbruikt en bijdraagt aan de uitstoot van broeikasgassen. In plaats daarvan worden natuurlijke meststoffen van plantaardige, dierlijke, microbiële of minerale oorsprong gebruikt. Dit maakt biologische potgrond niet alleen goed voor je planten, maar ook voor het milieu, doordat het bijdraagt aan het behoud van gezonde bodems en het bevorderen van biodiversiteit.
Eigen compost: het duurzaamste alternatief voor de tuin of kamerplanten.
Eigen compost is het meest duurzame alternatief voor het gebruik van potgrond in je tuin of voor kamerplanten. Composteren van je eigen tuin- en keukenafval vermindert afval en levert waardevolle, voedingsrijke bodemverbetering op. Echter, pure compost is vaak te zwaar en te rijk aan voedingsstoffen voor potplanten. Om het geschikt te maken voor kamerplanten, kun je het het beste luchtig maken en meng je het met drainerende materialen.
Een goede compostmix voor potplanten bestaat uit:
• 50% gezeefde compost (voor voedingstoffen)
• 30% bladgrond (voor een luchtige structuur)
• 20% zand of perliet (voor een goede drainage)
Dit mengsel zorgt ervoor dat de compost goed doorlatend is, wat essentieel is om wortelrot te voorkomen, terwijl het voldoende voedingsstoffen biedt voor de plant.
Conclusie
Bij het kiezen van potgrond is het belangrijk om niet alleen te kijken naar de groei van je planten, maar ook naar de impact op het milieu. Traditionele potgrond met turf heeft grote nadelen, zoals CO₂-uitstoot en schade aan veengebieden. Gelukkig zijn er duurzamere alternatieven, zoals turfvrije en biologische potgrond of zelfgemaakte compost. Door te letten op keurmerken en duurzame mengsels te gebruiken, kun je met een gerust hart genieten van een groene en verantwoorde tuin.
