Bloedluis bestrijden, herkennen en voorkomen

Bloedluis (Dermanyssus gallinae), ook wel rode vogelmijt of kippenluis genoemd, is een parasiet van kippen en andere vogels. De naam "bloedluis" is misleidend, omdat het technisch gezien geen luis is, maar een mijt. Deze kleine, roodachtige parasieten voeden zich met het bloed van vogels en zoeken daarna een donker hoekje op. Ze verblijven dus niet permament op de kip of vogel. Bloedluizen zijn over het algemeen niet gevaarlijk voor mensen, maar ze kunnen wel ongemak veroorzaken zoals jeuk en irritatie.

De volwassen bloedluis is ongeveer 1 mm groot en met het blote oog te zien. Het diertje heeft 8 poten en ziet er uit als een klein spinnetje. De bloedluis kan lastig te herkennen zijn omdat hij grijs of wit van kleur kan zijn. Pas als de bloedluizen bloed hebben opgezogen zullen ze er rood of paarsachtig uitzien.

Bloedluizen houden van donkere kieren en spleten om zich in te verstoppen. Het beestje kruipt ’s nachts uit zijn verstopplek en gaat op zoek naar slapende kippen om bloed te zuigen. Overdag zal je dus nooit bloedluizen aantreffen op je kippen of vogels. 

De levenscyclus van de bloedluis begint met een eitje, waar een kleine, doorzichtige larve uit komt. Deze larve groeit snel en verandert in een protonimf, die bloed drinkt van vogels. Ook de deutonimf, het stadium daarna, drinkt bloed. De volwassen bloedluis drinkt nogmaals bloed en is klaar om eitjes te leggen en de cyclus opnieuw te starten. Dit hele proces kan in slechts zeven dagen gebeuren, waardoor er snel veel bloedluizen kunnen zijn. Het is belangrijk om deze cyclus te kennen om bloedluizen goed te kunnen bestrijden en voorkomen!

Stress en irritatie bij de kip
Bloedluizen voeden zich met bloed van kippen en vogels. Als vogels worden belaagd door bloedluizen, dan gaan ze geïrriteerd en gestrest gedrag vertonen. Ze gaan gaan naar elkaar pikken en hun veren verliezen. Daarnaast kunnen kippen overmatig gaan eten en drinken als gevolg van de verminderde energie door bloedverlies; ze proberen zo hun energiebehoefte te compenseren door meer voedingsstoffen binnen te krijgen.

Bleke kam
Door het bloedverlies veroorzaakt door de bloedluizen, kunnen kippen een bleke kam krijgen, wat een teken is van bloedarmoede. Deze bleke kleur is een belangrijke indicatie dat de kip niet optimaal gezond is en dat er dringend actie nodig is om de bloedluisplaag te bestrijden.

Kwaliteit van de eieren
De algemene gezondheid van de kip of vogel heeft ook invloed op de kwaliteit van de eieren. Bij een bloedluisinfectie kunnen kippen minder eieren leggen en kan de kwaliteit van de eieren afnemen. Eieren kunnen bijvoorbeeld bloedstippen vertonen, oftewel rode stipjes op de eierschaal, die wijzen op interne schade of stress bij de hen.

Stap 1: Maak het hok goed schoon
Om bloedluis te voorkomen en goed te kunnen bestrijden, is het heel belangrijk om het vogelverblijf goed schoon te maken. Maak het hok helemaal leeg en gebruik de stofzuiger voor kleine hoekjes en gaatjes. Maak het vogelverblijf uitgebreid schoon met warm water,een ecologische allesreiniger en een borstel. Laat het hok daarna goed opdrogen.

Stap 2: Zet roofmijten in
Bloedluizen kunnen worden voorkomen en bestreden met Androlis roofmijten. Androlis is de natuurlijke vijand van de bloedluis. De roofmijten vallen de bloedluizen in de nacht aan en eten ze op. Androlis kan goed in hoekjes en gaatjes komen waar je zelf niet bij kunt. Verspreid de roofmijten gelijkmatig over het kippenhok, vooral in de nestkasten en op plaatsen waar bloedluizen zich verbergen.

Stap 3: Monitor en herhaal indien nodig
Houd de populatie van de bloedluizen en roofmijten in de gaten. Het kan enkele weken duren voordat de roofmijten de bloedluizenpopulatie volledig onder controle hebben. Aanwezigheid van bloedluizen kan je het beste controleren met een bloedluisval.

Blijf het hok schoonhouden en introduceer indien nodig nieuwe roofmijten om de populatie op peil te houden. Dit helpt om toekomstige plagen te voorkomen.

Let op: Hiermee kan je roofmijten niet combineren
Androlis roofmijten kunnen niet worden gebruikt in combinatie met bloedluis-dodende middelen zoals insecticiden of pesticiden. Verder middelen die de roofmijt uitdrogen, zoals witkalk, of middelen waar het dier aan blijft plakken, zoals vaseline, oliebadjes of bepaalde plakkerige omgevingssprays. Als laatste scherpe materialen en sprays zoals silicapoeder met diatomeeënaarde, deze middelen verwonden de roofmijten en verminderen de effectiviteit.

Op verschillende websites worden soorten roofmijten aangeboden om bloedluizen te bestrijden. Hoe weet je als dierenhouder nu welke roofmijt soort het beste is? Hieronder vindt je meer informatie
zodat je de beste keuze kunt maken! Er zijn twee verschillende roofmijtsoorten op de markt tegen bloedluis: Androlaelaps casalis (ook wel Androlis genoemd) en Hypoaspis miles (ook wel: Stratiolaelaps scimitus).

De Androlis roofmijt
De beste manier om de bloedluis (rode vogelmijt, Dermanyssus gallinae) op een natuurlijke manier te bestrijden is door te kijken welke beestjes in de natuur op de bloedluis jagen. Ongeveer 10 jaar geleden hebben onderzoekers spreeuwennesten in Nederland onderzocht en de Androlaelaps casalis roofmijt gevonden als bestrijder van de rode vogelmijt. De roofmijt gaat tot
wel 6 meter actief op zoek naar de bloedluis en ruimt hem op. De A. casalis mijt kan goed klimmen en kan bij hoge kieren en gaten komen in het hok waar de bloedluis zich graag verstopt, in tegenstelling tot bodemroofmijten.

De Hypoaspis miles roofmijt
De roofmijt Stratiolaelaps scimitus (oude naam: Hypoaspis miles) wordt ook aangeboden als bestrijder van bloedluis bij kippen en vogels. Deze bodemroofmijt komt in de natuur voor in vochtige aarde, en blijft het liefst laag bij de grond. Droge omstandigheden, zoals een legnest van het kippenhok, kan de mijt niet goed tegen. Verder is de roofmijt minder bestand tegen hitte; in een broedmachine boven de 30 graden gaan ze bijvoorbeeld dood. De Hypoaspis miles roofmijt gaat tot 1 meter actief op zoek naar de bloedluis om deze te bestrijden, terwijl de Androlaelaps casalis roofmijt tot wel 6 meter op zoek gaat naar bloedluizen.

Welke roofmijt bestrijdt bloedluis het beste?
Wij adviseren de inzet van Androlis roofmijten, aangezien de roofmijten meer bloedluizen eten, verder op zoek gaan en beter tegen warmte en droogte kunnen dan de Hypoaspis miles roofmijten.

Een schoon verblijf
Het regelmatig schoonmaken van het kippenverblijf is essentieel om bloedluizen te voorkomen. Bloedluizen gedijen in vuile, vochtige omgevingen, dus het is belangrijk om de leefruimte van je kippen vrij te houden van mest, vuil en strooisel. Maak minstens één keer per week het hok grondig schoon, inclusief het vervangen van nestmateriaal en het ontsmetten van zitstokken en legnesten. Door het verblijf schoon en droog te houden, verminder je de kans op een bloedluizenplaag aanzienlijk.

Maak kieren dicht
Bloedluizen verschuilen zich graag in kleine kieren en spleten in het kippenhok. Deze schuilplaatsen bieden de luizen een veilige plek om zich overdag terug te trekken en ’s nachts je kippen te belagen. Door alle kieren, naden en spleten in het verblijf zorgvuldig af te dichten, maak je het voor de bloedluizen moeilijker om zich te verstoppen en voort te planten. Gebruik kit of ander afdichtingsmateriaal om deze plekken te dichten, en controleer regelmatig op nieuwe schuilplaatsen.

Gebruik een bloedluisval
Koop een bloedluisval en plaats hem onder de stok, in het legnest of op de grond van het kippenhok. Controleer de bloedluisval regelmatig, bij voorkeur wekelijks, om te zien of er bloedluizen gevangen zijn. Zo heb je een mogelijke besmetting snel in de gaten en kun je tijdig actie ondernemen.

Preventieve roofmijten inzetten
Een natuurlijke en effectieve manier om bloedluizen bij kippen te voorkomen is het inzetten van Androlis roofmijten. Deze nuttige mijten voeden zich met bloedluizen en kunnen helpen om een plaag onder controle te houden voordat deze uit de hand loopt. Door roofmijten in het kippenhok los te laten, creëer je een natuurlijke vijand voor de bloedluis, wat het risico op een uitbraak vermindert. Zorg ervoor dat je de roofmijten elke 12 weken uitzet om een plaag te voorkomen.

Behalve door het gebruik van roofmijten, zijn er nog andere manieren om bloedluizen te bestrijden. We bespreken de methoden hieronder. Pas op met het gebruik van onderstaande methoden in combinatie met roofmijten. Alle middelen die schadelijk zijn voor bloedluizen hebben ook negatieve effecten op roofmijten, aangezien het allebei mijten zijn met een vergelijkbaar lichaamstype.

Bloedluis bestrijden met azijn
Azijn, vooral appelazijn, is een populaire methode om bloedluizen te bestrijden. De zure aard van azijn creëert een ongunstige omgeving voor bloedluizen, waardoor hun overlevingskansen en voortplanting worden beperkt. Om azijn te gebruiken, meng je gelijke delen water en azijn in een spuitfles en spray je dit op alle oppervlakken van het kippenhok, met speciale aandacht voor spleten en naden. Het gebruik van azijn heeft enkele nadelen: de effectiviteit van azijn is beperkt; het werkt vooral preventief en moet regelmatig worden toegepast om nieuwe bloedluizen te bestrijden. Daarnaast kan de geur van azijn onaangenaam zijn voor zowel de kippen als de eigenaar. Bovendien biedt azijn geen langdurige oplossing, omdat het snel verdampt en geen residuele werking heeft. In vergelijking met andere methoden, zoals het gebruik van roofmijten of mineraalpoeder, biedt azijn minder duurzame resultaten en vereist het meer frequente toepassingen om effectief te blijven.

Bloedluis bestrijden met witkalk
Witkalk is een andere natuurlijke methode die effectief kan zijn tegen bloedluizen. Het werkt door vocht te absorberen en een droge omgeving te creëren, wat ongunstig is voor bloedluizen. Bovendien verstikt de kalk de bloedluizen wanneer ze eroverheen lopen. Om witkalk te gebruiken, breng je het aan op alle oppervlakken van het kippenhok, vooral in naden en kieren. Witkalk is duurzaam omdat het langdurig werkt en regelmatig opnieuw kan worden aangebracht zonder schadelijke effecten op de kippen. In vergelijking met roofmijten, die een biologische bestrijding bieden, is witkalk een passieve methode die vooral preventief werkt.

Bloedluis bestrijden met silicapoeder of mineraalpoeder
Silicapoeder en mineraalpoeder, zoals diatomeeënaarde, zijn effectieve middelen tegen bloedluizen. Deze poeders werken door de exoskeletten van de bloedluizen te beschadigen, waardoor ze uitdrogen en sterven. Kippen nemen vaak stofbaden in deze poeders, wat helpt om de bloedluizen op hun lichaam te bestrijden. Deze methode is duurzaam omdat de poeders lang werkzaam blijven en veilig zijn voor zowel kippen als het milieu. In vergelijking met roofmijten, die actief jagen op bloedluizen, bieden silicapoeder en mineraalpoeder een meer passieve maar langdurige oplossing.

Bloedluis bestrijden met chloor
Chloor is een krachtige chemische stof die effectief kan zijn in het bestrijden van bloedluizen. Het werkt door de bloedluizen direct te doden en hun eieren te vernietigen. Om chloor te gebruiken, moet je het kippenhok grondig reinigen en ontsmetten met een chlooroplossing. Hoewel chloor zeer effectief is, kan het schadelijk zijn voor zowel kippen als het milieu als het niet correct wordt gebruikt. In vergelijking met roofmijten, die een natuurlijke en veilige oplossing bieden, is chloor een meer agressieve en minder duurzame methode vanwege de mogelijke negatieve effecten op de gezondheid en het milieu.

Ja, je kunt eieren eten van kippen die besmet zijn met bloedluizen. Bloedluizen voeden zich met het bloed van de kippen en beïnvloeden voornamelijk de gezondheid van de vogels zelf, niet de eieren die ze produceren. Echter, als de besmetting ernstig is, kan dit leiden tot stress en een verminderde eierproductie of de kwaliteit van de eieren beïnvloeden. Het is dus belangrijk om bloedluizen effectief te bestrijden om de gezondheid van de kippen te waarborgen en te zorgen voor een continue en veilige eierproductie. Zorg er ook voor dat je de eieren goed schoonmaakt voordat je ze consumeert.