Elke maand nemen wij een Insect Hero onder de loep. Deze maand zoomen wij in op het imponerende leven van de wespenkoningin. Eén van de meest onbegrepen, maar vooral één van de meest nuttige insecten ligt onder de loep, namelijk: de wespenkoningin. Je leest hier het verhaal over ‘Queen’ en hoe zij in haar eentje een imperium opbouwt. Haar slimheid, doorzettingskracht en organisatorisch vermogen spelen een essentiële rol in het overleven van een steeds veranderende wereld. Wij wensen je veel leesplezier.
Wanneer de zonsopkomst van april haar eerste zonnestralen laat schijnen over hoog, gestapelde houtblokken, gebeurt er iets koninklijks. De Wespenkoningin, genaamd: ‘Queen’, ontwaakt uit haar diepe winterslaap. Tijd om haar schuilplaats te verlaten en haar wespenrijk op te bouwen in de frisse lucht van de nog prille lente.
Haar zussen hadden niet dezelfde mazzel. Waar haar kleine zusje veilig dacht te zijn in composthopen, werd zij opgespoord door hooispinnen en aten het kleine zusje op in haar slaap. Haar tweelingzus werd wakker door de warme winter als gevolg van klimaatverandering en vloog in verwarring opzoek naar eten. Zij kwam er al snel achter dat er nog te weinig voedsel in de omgeving te vinden was om te overleven. Haar twee grote zussen kwamen de winter wel door, maar verloren het van roofdieren, zoals: de wespendief en spechten. Het laatste overgebleven zus, was haar schoonzus. Zij vond een prachtige boerderij om aan te sterken. Het krioelde daar van de spinnetjes die liepen over de nog jonge oogst. Tot zij met zijn alle belandde in een mistwolk van mensgemaakte pesticiden, die fanatiek over het blad gespoten werd.
Queen is nu de laatste hoop van haar oude kolonie. Aan haar de taak om een nieuw ‘wespenrijk’ op te bouwen! Na een lange zoektocht stuit zij op een prachtige boom waarvan de boomholte de perfecte plek lijkt te bieden tegen wind, regen en vijanden. Zij maakt gebruik van de omringd liggende stukken hout en neemt daar kleine hapjes van om een papierenpulp te maken in de uitverkoren boom. Vijftig broeikamers zijn het begin van haar imperium.
Een inwendige pot met opgespaard sperma van vorig jaar lente wordt uit de kast gehaald om kant-en-klare eitjes te leggen in de kamers. In 20 minuten produceert zij 12 eitjes. In één week zullen de eitjes veranderen in vrouwelijke larven.
De aankomende weken heeft Queen de verantwoordelijkheid over meer dan vijftig larven die allemaal moeten eten. Dagelijks speurt ze het land af opzoek naar kleine insecten zoals muggen en rupsen. En wanneer de koningin van huis, klimmen indringers de boom in zoals bijvoorbeeld muizen. Maar met haar geslepen angel verdedigd zij haar wespenrijk succesvol.
Al dat gevoed en gevecht kost kracht, maar voor voedsel hoeft zijzelf gelukkig niet de korf uit. Haar larven scheiden een zoetig goedje uit die de Queen genoeg suikers en energie geeft om door te blijven gaan. De larven zijn alleen niet vrijgevig, want het suikersapje wordt alleen overhandigd inruil voor een sappig insect.
Eind juli zijn de larven uitgegroeid tot volwassen werksters. Een vrouwelijk leger zorgt nu voor voedselwinning, verbouwing en bescherming. De Queen focust zich nu volledig op het leggen van eieren. De belangrijkste taak op het moment, want de werksters leven ongeveer drie weken. Door het blijven leggen van eieren groeien de aantallen tot het nest zich vormt ter grootte van een basketbal!
Wanneer alle eieren zijn gelegd en de larven volgroeit zijn tot volwassen wespen geldt het gezegde: 'hoe meer zielen, hoe meer vreugd/honger'. En de honger naar suiker is groot. Al helemaal omdat er geen larven meer zijn die het suikergoedje uitpersen. Om die reden staan alle angels dezelfde kant op en wijken de wespen uit naar een boerderijtje in de buurt.
In hun trektocht stuitte zij direct op de moeilijkste horde in hun zoektocht naar suiker. Mensen. Grote, plastieken, groene of paarse meppers komen ongecontroleerd met hoge vaart op de wespen af. Een broer of zuster wordt geplet, een ander weet ternauwernood te ontsnappen, maar vliegt met volle vaart een wolk van chemische pesticiden in om daarna nooit terug gevonden te worden. Helaas veroorzaakt de chemische spuitbus meer doden dan alleen de wesp.
‘Waarom?!’ vraagt Queen de mensen verward. ‘De wesp is juist zo vitaal voor het ecosysteem van de lokale voedselketen. Als toppredator vangen wij spinnen, muggen, rupsen en mijten waardoor wij niet alleen een gevulde buik hebben, maar de boer zijn groentes en fruit schoonhoudt. Op natuurlijke wijze dus!’
Het einde van de zomer komt in zicht, zo weet Queen ook. In haar korf legt zij nieuwe eieren, waar een nieuwe generatie van wespenkoninginnen uit voort komt. Om de toekomstige koninginnen te beschermen en te bevruchten legt zij ook eitjes neer waar mannelijke wespen uit komen. Naarmate de winter meer in zicht komt sterven de mannetjes en vinden de jonge koninginnen een plek voor hun winterslaap. Misschien wel tussen die hoog, gestapelde houtblokken...
Ondanks onze liefde voor de wesp begrijpen wij dat zij tot last kunnen zijn in de tuin, op het terras of op balkon. In zulke situaties bieden wij je graag de best geteste wespenvanger aan waar geen chemische middelen aan te pas komen. Aan de rand van de wespenvanger bevinden zich schuin ingeschoten openingen waardoor alleen de wesp erin kan. Door deze vorm wordt alleen de wesp gevangen en blijven andere nuttige insecten, zoals: vlinders en bijen ongedeerd. Get nature on your team!
Vespa - tegen wespen – Insect Heroes
